روز سالمند، روزی برای ادای احترام به گنجینه های زنده زندگی ماست؛ نسل سالمندی که با صبر، سختکوشی و اندوخته ای از تجربه های ناب، زیربنای دنیای امروزمان را شکل داده اند. این روز جهانی، یادآور آن است که بسیاری از دستاوردهای امروز، نتیجه سال ها تلاش، فداکاری و ازخود گذشتگی این عزیزان است. بنابراین در سال ۱۴۰۴ نیز این روز بهانه ای دوباره خواهد بود تا با نگاهی مهربانانه و قدرشناسانه به پدران، مادران و بزرگترهای جامعه، نقش بی بدیل آن ها را در خانواده و اجتماع یادآور شویم. در ادامه، به بررسی تاریخ دقیق روز جهانی سالمندان در سال ۱۴۰۴ میپردازیم.
دوشنبه ۹ مهر ۱۴۰۴، مصادف با اول اکتبر، به عنوان روز جهانی سالمندان در تقویم بین المللی گرامی داشته می شود. این روز با هدف ارتقای آگاهی جهانی نسبت به چالش ها و نیازهای سالمندان، رعایت حقوق آنان و ارتقاء کیفیت زندگیشان از سوی سازمان ملل متحد تعیین شده است.
روز سالمند، فرصتی برای مرور ارزش هایی است که شاید در هیاهوی زندگی فراموش شده باشند؛ فرصتی برای دیدن کسانی که سال ها در سکوت، تجربه اندوخته اند و امروز بیش از همیشه نیاز به دیده شدن دارند. این روز به ما یادآوری می کند که پیر شدن تنها یک عدد نیست، بلکه مرحله ای از زندگی است که نیاز به احترام، مراقبت و همراهی دارد. علاوه بر این، روز جهانی سالمند به معنای گرامیداشت خدمات و تاثیرات ارزشمندی است که این افراد در طول زندگی خود به جامعه ارائه کردهاند.
روز سالمند، تنها یک مناسبت تقویمی نیست، بلکه فرصتی برای تأمل جهانی درباره جایگاه سالمندان در جوامع انسانی است. به همین دلیل، هر ساله شعارهایی از سوی نهادهای بین المللی انتخاب می شوند تا توجه دنیا را به مسائل، حقوق و ظرفیت های نسل سالخورده جلب کنند.
این شعارها بازتابی از دغدغه های هر دوره و راهنمایی برای ترسیم آینده ای فراگیرتر برای تمام سنین هستند. از دعوت به ساخت «جامعه ای برای همه نسل ها» در سال های نخست گرفته تا توجه به «پایداری شهری»، «حقوق بشر» و مبارزه با «سن گرایی» در سال های اخیر، هر پیام جهانی تکه ای از پازل احترام و همزیستی عادلانه با سالمندان را کامل می کند.
در ادامه، مروری بر برخی از شعارهای سال های گذشته در روز سالمند داریم که هر کدام پیامی عمیق برای امروز و آینده ما در خود دارند:
- 1998 و 2000: به سوی جامعه ای برای همه سنین.
- 2004: افراد مسن در یک جامعه بین نسلی.
- 2005: پیری در هزاره جدید.
- 2006: بهبود کیفیت زندگی برای افراد مسن با استراتژیهای جهانی.
- 2008: حقوق افراد مسن.
- 2012: ماندگاری و شکل دادن به آینده.
- 2014: هیچکس را پشت سر نگذاریم.
- 2016: در برابر سن گرایی موضع بگیرید.
- 2019: سفر به سوی برابری سنی.
- 2020: همه گیری ها؛ فرصتی برای بازاندیشی در مورد پیری.
هر یک از این پیام ها، نشانه ای از مسیری است که به سوی فردایی بهتر هدایت می کند؛ جایی که تجربه، محبت و حکمت سالمندان نه تنها مورد احترام قرار می گیرد، بلکه به طور واقعی در جامعه جایگاه خود را پیدا کند. آینده ای که در آن، سن تنها یک عدد باشد و هیچکس به دلیل پیری نادیده گرفته نشود.
هر ساله در ایران با انتخاب شعاری ملی و جهانی، برنامه های متعددی برای حمایت، آگاهی بخشی و توانمندسازی سالمندان طراحی و اجرا میشود. در همین راستا، هفته ای به نام «هفته سالمند» نیز در کشور برگزار می شود که طی آن، برنامهها، کارگاهها و کمپین های آموزشی با هدف تقویت فرهنگ احترام، همزیستی و تعامل سازنده با سالمندان به اجرا درمی آید.
یکی از مهم ترین دغدغه های این دوره از زندگی افسردگی سالمندان، احساس تنهایی، طرد شدگی و انزوای اجتماعی سالمندان است؛ بنابراین این هفته فرصتی است برای ترویج نگاه انسانی تر به سالمندان و یادآوری نقش بی بدیل آن ها در ساختن جامعه ای پخته، مهربان و با حافظه تاریخی غنی.
کلام آخر
سالمندان، گنجینه هایی بی بدیل از دانش، تجربه و خاطرات ارزشمند هستند؛ افرادی که فراز و نشیب های زندگی، تحولات اجتماعی و پیشرفت های بزرگ فناوری را از نزدیک دیده اند و نگاهی پخته تر به جهان دارند. در سال ۱۴۰۴، بیایید روز سالمند را فرصتی دوباره برای مهرورزی، آگاهی بخشی و پیوند میان نسل ها قرار دهیم. با تقویت ارتباط میان جوانان و سالمندان، ارائه آموزش های هدفمند و ایجاد فضاهایی برای گفت و گو و مشارکت اجتماعی، می توانیم زمینه را برای کاهش احساس تنهایی و انزوای سالمندان فراهم کنیم و جامعهای انسانی تر و همدل تر بسازیم.