علت هذیان گفتن سالمندان چیست ؟
یکی از انواع بیماری های روانی که نمایانگر وجود بیماری های زمینه ای در افراد است، هذیان گویی می باشد. آیا می دانید علت هذیان گفتن در سالمندان چیست؟ از مهمترین دلایل ابتلا به این اختلال می توان به عوامل محیطی، ژنتیکی و بیولوژیکی اشاره کرد. تشخیص هذیان گفتن در سالمندان بسیار دشوار است.
در صورت ابتلا به این اختلال، تشخیص به موقع و درمان آن از اهمیت قابل توجهی برخوردار است زیرا عدم درمان این بیماری در زمان مناسب، ممکن است مرگ را به همراه داشته باشد. سالمندانی که تجربه مشکلات یا بیماری های خاص روانی را دارند یا اخیرا تحت مراقبت های طولانی در بیمارستان بوده اند، بیشتر در معرض ابتلا به این اختلال هستند.
فهرست مطالب
هذیان گفتن در سالمندان چیست؟
یکی از انواع بیماری های روانی که به معنای اعتقاد اشتباه به حقیقتی خارجی است. سالمندان مبتلا به این اختلال با وجود شواهد آشکار و دلایل موجه، به موضوعی غلط پافشاری می کنند. افراد سالخورده مبتلا به این بیماری نمی توانند واقعیت را از تصورات خود تشخیص دهند. در اکثر مواقع این هذیان ها ناشی از تعبیر اشتباه تجربیات و دریافت ها می باشند. تصور سالمند مبتلا به این اختلال ممکن است غیر واقعی باشد یا مسئله ای ساده را بیش از حد بزرگ نماید.
لازم به ذکر است که هذیان گویی با گفتار آشفته، بهانه گیری و توهم تفاوت های قابل توجهی دارد. سالمندان مبتلا به این اختلال نوعی حالت گیجی دارند که به دلیل وجود بیماری زمینه ای جسمی یا مشکل سلامتی تجربه می شود. این حالت باعث می شود سالخورده نسبت به مکانی که در آن قرار دارد، کاری که انجام می دهد و کسی که کنار اوست، اطمینان نداشته باشد.
انواع اختلال هذیان گویی در سالمندان
انواع اختلال هذیان گفتن در سالمندان شامل موارد زیر می باشند:
اسکیزوفرنی: این نوع اختلال هذیان گویی شامل علائمی از قبیل هالوسیناسیون، توهم، اختلال در رفتار و ارتباط گیری با دیگران، افکار و رفتارهای عجیب است.
هذیان گویی همراه با توهمات: سالمند مبتلا به این نوع اختلال هذیانی، به توهمات مربوط به شخصیت یا موقعیت فردی دچار می شود.
پارانوئید: سالخورده مبتلا به این اختلال هذیان گویی، با توهم وسواسی، توهم اضطراب و توهم تعقیب مواجه می شود.
اختلال هذیانی خودشیفته: این نوع هذیان گویی نوعی اختلال شخصیت است که فرد مبتلا به آن خود را شخصی مهم، متمایل به شهوت و قدرت در جامعه در نظر می گیرد.
نوتوپیک: سالمند مبتلا به این اختلال با توهماتی مواجه می شود که به تجربه موقعیت های نوتوپیک( جهان آرمانی، طراوت و عصر زرین) مربوط می باشند.
لازم به ذکر است هر یک از این اختلالات، علائم و نشانه های مختص به خود را دارند. برای تشخیص و درمان آن ها ممکن است به مشاوره با متخصصان روانشناسی وب سایت خانه سالمندان نیاز پیدا کنید.
دلایل هذیان گفتن در سالمندان
عوامل مختلف بسیار زیادی ممکن است باعث ابتلا سالمندان به هذیان گویی شود. تغییرات شیمیایی در مغز، اختلالات موجود در سیستم عصبی، عوارض دارویی، عوامل روانی و اجتماعی ممکن است باعث ابتلا سالمند به این اختلال شوند. علت هذیان گفتن در سالمندان چیست؟
بیماری های عصبی و نورولوژیک: ابتلا سالمند به برخی از بیماری های عصبی از قیل پارکینسون، آلزایمر، صرع و اختلالات مختلف در سیستم عصبی ممکن است هذیان گویی را به همراه داشته باشند. این بیماری ها در مغز فرد تغییرات شیمیایی و ساختاری ایجاد می کنند که تجربه هذیان گویی را به همراه دارند.
مصرف برخی داروها: مصرف برخی از داروها به ویژه داروهای مختص بیماری های عصبی و روانی عوارض جانبی به همراه دارند. مصرف این داروها ممکن است روی سیستم عصبی فرد سالخورده تاثیرات جانبی ایجاد نماید و در نهایت هذیان گویی را به همراه خواهد داشت.
انتقالات الکترولیت: ایجاد تغییر در سطح الکترولیت خون همچون سدیم و پتاسیم نیز هذیان گویی را به همراه دارد. تغییر در سطح الکترولیت خون ممکن است به دلیل مشکلات کلیوی، دیابت و مسائل مشابه ایجاد شود.
اختلالات خواب: بدخوابی و کاهش کیفیت خواب ممکن است هذیان گفتن در سالمندان را به همراه داشته باشند. بی خوابی سالمندان نیز ممکن است این اختلال را تشدید کند.
عوامل اجتماعی و محیطی: وجود مشکلات اجتماعی از قبیل انزوای اجتماعی و ایجاد تغییر در محیط زندگی ممکن است باعث ابتلا سالمند به هذیان گویی شود.
علائم هذیان گفتن در سالمندان
از رایج ترین علائم ابتلا به هذیان گویی در سالمندان می توان به موارد زیر اشاره کرد:
-نوسان هوشیاری و تمرکز
-ایجاد تغییرات سریع و غیر قابل توضیح در خلق و خو
-حافظه ضعیف در یادآوری حوادث اخیر
-آشفتگی در رابطه با این موضوع که کجا هستند و چه کسی کنار آن هاست
-توهم بینایی و شنیداری
-ترس یا پارانویا
-بیان چیزهای غیرمنطقی
نحوه تشخیص هذیان گفتن در سالمندان
به طور معمول یک پزشک متخصص در حوزه اختلالات روانی یا روانپزشک می تواند هذیان گفتن در سالمندان را تشخیص دهد. روانپزشک برای تشخیص این اختلال ممکن است از روش های مختلف زیر استفاده کند:
مصاحبه با بیمار: برای بررسی علائم، نشانه ها، تجربیات، تاریخچه پزشکی و خانوادگی پزشک ممکن است با بیمار به مصاحبه بپردازد.
بررسی علائم جسمی: به منظور بررسی علائم جسمی پزشک ممکن است انجام آزمایش خون و اسکن مغز را به بیمار تجویز کند.
بررسی علائم روانی: روانپزشک ممکن است از ابزارهایی همچون پرسشنامه و ارزیابی روانشناختی برای بررسی علائم روانی استفاده نماید.
ارزیابی هالوسیناسیون و توهمات: روانپزشک ممکن است از بیمار بخواهد در رابطه با توهمات و هالوسیناسیون خود توضیح دهد. در صورت نیاز پزشک برای بررسی دقیق این مسائل با بیمار همراهی می کند.
پس از این که روانپزشک یا روانشناس اختلال هذیان گفتن در سالمندان را تشخیص داد می تواند برای درمان از روش های مختلف استفاده کند. تشخیص و درمان این اختلال باید توسط روانپزشک انجام گیرد و بهتر است در رابطه با روش انتخابی برای درمان با پزشکان متخصص ما تماس بگیرید و راهنمایی های لازم را از ایشان دریافت نمایید.
روش های درمانی هذیان گفتن در سالمندی
درمان هذیان گفتن در سالمندان از طریق ترکیبی از روش های مختلف انجام می گیرد. روش های ترکیبی در کنترل علائم و بهبود کیفیت زندگی بیمار تاثیر قابل توجهی دارند. روش های درمانی مختلف این اختلال شامل موارد زیر می شوند:
درمان دارویی: روانپزشک برای کنترل توهمات و هالوسیناسیون بیمار ممکن است از داروهای ضد پایه و ضد تحریک از قبیل آنتی یسیکوتیک ها استفاده نماید. این داروها، علائم را در سالمندان مبتلا به این اختلال بهبود می بخشند.
روان درمانی: این روش درمانی شامل مشاوره، درمان های روانشناختی همچون درمان شناختی- رفتاری و درمان فردگرا می باشد. این روش درمانی به بیماران در مدیریت مشکلات روانی کمک می کند و برای مقابله با علائم اختلال هذیان روش هایی را ارائه می دهد.
درمان مکمل: درمان های مکمل همچون یوگا، ماساژ و مدیتیشن ممکن است به سالمندان مبتلا به هذیان گویی کمک کند تا برای مدیریت علائم خود آرامش و راحتی بیشتری داشته باشند.
درمان هذیان گویی در سالمندان بهتر است توسط روانپزشک و با توجه به نیازها و شرایط بیماران شخصی سازی شود.
چه عواملی هذیان گویی را تشدید می کند؟
اعصاب با افزایش سن ضعیف می شود و همچون دوران جوانی عمل نمی کند. با این وجود، مغز فرد مسن با از دست دادن شنوایی و بینایی ممکن است بیش فعال شود و فرد متوهم شود. نداشتن خواب کافی نیز ممکن است هذیان گویی را تشدید کند.
تفاوت توهم و هذیان گویی
توهم و هذیان گویی از علائم رایج سالمندان مبتلا به زوال عقل می باشند. هر دو اختلال واقعیت را تحریف می کنند اما بین آن ها تفاوت های قابل توجه وجود دارند. هذیان گویی، تحریف فرآیند شناختی فرد سالخورده می باشد در حالی که توهم ادراک فرد از حواس پنج گانه همچون حس شنوایی یا لامسه را تحریف می کند.
خطرات و عوارض هذیان گفتن در سالمندان
در صورت عدم درمان هذیان گویی در زمان مناسب، سالمند مبتلا به این اختلال ممکن است برای خود و اطرافیان مشکلات زیادی ایجاد نماید. باورهای غیر عادی و عجیب و غریب بیمار ممکن است رفتارهای خطرناک و پرخاشگرایانه را به همراه داشته باشد که سلامت روانی و جسمی بیمار و اطرافیان را به خطر می اندازد. از مهمترین عوارض و خطرات این اختلال می توان به موارد زیر اشاره کرد:
-اختلال افسردگی
-اختلال اضطراب
-احساس طرد و انزوا
-مشکلات حقوقی و قانونی
-آسیب رساندن به خود و اطرافیان
-احساس شک، سوء ظن و بی اعتمادی
-پرخاشگری شدید
- نشخوار فکری
روش های پیشگیری از ابتلا به هذیان گویی
برای پیشگیری قطعی از ابتلا به هذیان گویی در سالمندی هیچ راه شناخته شده ای وجود ندارد. با این وجود، تشخیص و درمان به موقع این اختلال مشکلات موجود در زندگی خانوادگی سالمند را تا حد زیادی کاهش می دهد. با انجام این اقدامات می توان تا حدی از ابتلا به هذیان گویی در سالمندان پیشگیری کرد:
تعیین مکان مشخص برای اشیا: این امر باعث می شود سالمند اشیا را راحت تر پیدا کند و باور هذیانی ایشان کاهش می یابد.
بررسی منظم سلامت شنوایی و بینایی: این امر از بروز مشکلات بیشتر به دلیل اختلال هواس پیشگیری می کند. به عنوان مثال، سالمندی که به خوبی نشنود ممکن است تصور کند افراد درباره ایشان توطئه می کنند.
خودداری از ایجاد تغییرات غیرضروری در منزل: فضای آشنا و برنامه مشخص در درک دنیای اطراف به سالمندان کمک می کند و بدگمانی های ایشان را تا حد زیادی کاهش می دهد.
خودداری از تنها گذاشتن سالمند برای مدت زمان طولانی: تنها ماندن برای مدت زمان طولانی ممکن است باورهای هذیانی بیمار را تشدید کند. بهترین راه برای کمک به حفظ سلامت روانی سالمند، همراهی و همدلی با ایشان می باشد.
بررسی منظم داروهای مصرفی: مصرف داروی جدید یا ترکیب داروهای سالمندان گاهی اوفات ممکن است باعث ایجاد اختلال هذیان گویی در سالمندان شود.
تشویق سالمند به تعاملات اجتماعی: انزوا و گوشه گیری خطر ابتلا به این اختلال را در سالمندان افزایش می دهد. با این وجود، حضور ناگهانی افراد زیاد در اطراف سالمند ممکن است باعث سردرگمی ایشان شود.